Μαρία Δεληγιάννη: Υγειονομική ασφάλεια και αειφορία είναι το «new normal» για την κρουαζιέρα

Διαβάστε την ενδιαφέρουσα συνέντευξη που ακολουθεί με την κα. Μαρία Δεληγιάννη, Γενική Διευθύντρια Ανατολικής Μεσογείου Διεθνούς Ένωσης Εταιρειών Κρουαζιέρας – CLIA

Παρότι δεν πρέπει να υποτιμούμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες κρουαζιέρας, ο κλάδος είναι ανθεκτικός. Tα σημάδια αισιοδοξίας πληθαίνουν. Kοιτάζοντας μπροστά προβλέπουμε ότι 270 πλοία μελών της CLIA θα ταξιδέψουν στις διεθνείς θάλασσες φέτος, ενώ 20 νέα πλοία αναμένεται να κάνουν ντεμπούτο κατά τη διάρκεια του έτους. Το βιβλίο παραγγελιών προβλέπει επενδύσεις ύψους 64 δισ. δολαρίων έως το 2027. Η Ελλάδα ήταν μεταξύ των χωρών που ηγήθηκαν της σταδιακής και υγιούς επανέναρξης της κρουαζιέρας το 2020. Στο ενδιάμεσο, το «new normal», θα είναι η εφαρμογή αυξημένων υγειονομικών μέτρων και τήρηση αποστάσεων. H κρουαζιέρα αντιπροσωπεύει πολύ λιγότερο από το 1% της παγκόσμιας ναυτιλίας. Ωστόσο, τα μέλη της CLIA παγκοσμίως δεσμεύτηκαν να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα του στόλου τους κατά 40% έως το 2030 σε σύγκριση με το 2008. Tη φετινή σεζόν καθώς θα υπάρξει σταδιακή επανεκκίνηση της κρουαζιέρας σε πολλές χώρες του κόσμου, και ειδικά στην Ευρώπη. Ακολουθεί η συνέντευξη της κας. Μαρίας Δεληγιάννη, Γενικής Διευθύντριας Ανατολικής Μεσογείου Διεθνούς Ένωσης Εταιρειών Κρουαζιέρας – CLIA.

ΝΑΥΣ: Το 2020 η βιομηχανία της κρουαζιέρας υπέστη ίσως μία από τις σημαντικότερες οικονομικές καταστροφές στην ιστορία της, καθώς η πανδημία σχεδόν ακινητοποίησε τον στόλο των κρουαζιεροπλοίων. Θα θέλαμε να μας κάνετε μία αποτίμηση της οικονομικής ζημιάς που υπέστη ο κλάδος την χρονιά που μας πέρασε.

Μ.Δ: Η ζημιά ήταν πράγματι τεράστια: εκτιμούμε ότι προκάλεσε συνολικές απώλειες 77 δισ. δολαρίων σε παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα και έθεσε σε κίνδυνο τουλάχιστον 518.000 θέσεις εργασίας. Ας μην ξεχνάμε ότι ο κλάδος μας προσφέρει 1,17 εκατ. θέσεις εργασίας και συνεισφέρει έσοδα 155 δισ. δολαρίων στην παγκόσμια οικονομία κάθε χρόνο.
Αντίστοιχα σημαντική είναι η συνεισφορά –και άρα η επίπτωση– στην ελληνική οικονομία, όπου η κρουαζιέρα αποφέρει ετησίως έσοδα σχεδόν 1 δισ. ευρώ και προσφέρει πάνω από 11.000 θέσεις εργασίας. Το 2020, κρουαζιέρες πραγματοποιήθηκαν στην αρχή της χρονιάς και από τα μέσα Σεπτεμβρίου μέχρι αρχές Νοεμβρίου οπότε και η χώρα εισήλθε σε εθνικό lockdown. Η διακοπή της δραστηριότητας στη διάρκεια της πανδημίας για 6 μήνες –αν και επιβεβλημένη για λόγους δημόσιας υγείας– έθεσε σε κίνδυνο πάνω από 3.500 θέσεις εργασίας, ενώ προκάλεσε τουλάχιστον απώλειες της τάξης των 400 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, εκτιμούμε ότι η σταδιακή επανεκκίνηση από αυτόν τον μήνα θα διαμορφώσει σύντομα συνθήκες που θα επιτρέψουν να αποτελέσει η κρουαζιέρα και πάλι κεντρικό πυλώνα της οικονομικής ανάκαμψης παγκοσμίως.

ΝΑΥΣ: Όλοι πλέον μιλούν ανοιχτά για το “πιστοποιητικό εμβολιασμού” προκειμένου να ταξιδεύει κανείς είτε για επαγγελματικούς λόγους είτε για διακοπές. Ποια είναι η θέση της CLIA σε αυτό το ζήτημα;

Μ.Δ: Τα εμβόλια μπορούν να αλλάξουν τις ισορροπίες και χαιρόμαστε ιδιαίτερα που βλέπουμε την πρόοδο των εμβολιαστικών προγραμμάτων σε ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισραήλ και ΗΑΕ, μεταξύ άλλων. Δυναμικά μέτρα, όπως το διαβατήριο εμβολιασμού που έχουμε δει να υποστηρίζεται από την ελληνική κυβέρνηση, έχουν επίσης μεγάλο ενδιαφέρον. Τα πρωτόκολλά μας προς το παρόν απαιτούν 100% τεστ σε επιβάτες και πληρώματα σε όλα τα κρουαζιερόπλοια άνω των 100 ατόμων, σύμφωνα με την Παγκόσμια Πολιτική της CLIA για τον περιορισμό του COVID-19. Καθώς οι εμβολιασμοί είναι ακόμα σε εξέλιξη, αυτά τα μέτρα θα αξιολογούνται και η Παγκόσμια Πολιτική της CLIA για τον COVID-19 θα προσαρμόζεται στις εξελίξεις αντίστοιχα.
Μεμονωμένα όμως υπάρχουν ήδη εταιρείες που θα επιλέξουν να λειτουργήσουν μόνο με εμβολιασμένους πελάτες.

ΝΑΥΣ: Δειλά δειλά η κρουαζιέρα αρχίζει να βάζει μπρος τις μηχανές της. Ποια βήματα θα πρέπει να ακολουθήσουν οι εταιρίες ώστε να τηρηθεί αυστηρά το όποιο υγειονομικό πρωτόκολλο έχει επιλεγεί;

Μ.Δ: Τα πρωτόκολλα έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν την υγεία των επιβατών, του πληρώματος και των κοινοτήτων που επισκέπτονται τα πλοία μας. Το επίκεντρο είναι οι αυστηρές διαδικασίες επιβίβασης και καθολικά (100%) τεστ επιβατών και πληρωμάτων μαζί με νέες διαδικασίες υγιεινής επί του πλοίου, ισχυροί μηχανισμοί παρακολούθησης και αυστηροί κανόνες για τις εκδρομές στην ξηρά.

Συμπεριλαμβάνουν:
• Αναδιαμόρφωση ή βελτίωση των ιατρικών εγκαταστάσεων.
• Ενίσχυση του ιατρικού εξοπλισμού που καθορίζεται από τις Κατευθυντήριες Γραμμές του ACEP από το 2019 συμπεριλαμβανομένων διαγνωστικού εξοπλισμού, μασκών προσώπου και μέσων ατομικής προστασίας(ΜΑΠ).
• Ενίσχυση της στελέχωσης του ιατρικού προσωπικού στα πλοία.
• Εφαρμογή προγράμματος καθημερινών θερμομετρήσεων και ελέγχων συμπτωμάτων για τους επιβάτες και τα πληρώματα.
• Συντονισμός με τις λιμενικές αρχές, τους τερματικούς σταθμούς και τους παρόχους υπηρεσιών για την τήρηση των κατάλληλων αποστάσεων. Συνεργασία με ιατρικές εγκαταστάσεις στην ξηρά που προσφέρουν τηλεϊατρική.
• Καθορισμός καμπινών απομόνωσης για πιθανά και επιβεβαιωμένα κρούσματα.
• Διαχείριση της πυκνότητας του πληθυσμού για την τήρηση των φυσικών αποστάσεων.
• Εφαρμογή στρατηγικών περιορισμού του κινδύνου από τη διαχείριση του αέρα και παροχή εξοπλισμού για το πλύσιμο των χεριών ή/και υγιεινής.
• Μέτρα για τους επιβάτες σε ολόκληρο το φάσμα της εμπειρίας κρουαζιέρας:

Α. Υλικό για ενημέρωση από τη στιγμή της κράτησης
Β. Μέτρα πριν από την επιβίβαση και κατά την παραμονή στους τερματικούς σταθμούς, συμπεριλαμβανομένου επαλήθευσης ότι γίνεται απολύμανση στους τερματικούς σταθμούς, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από κάθε επιβίβαση και σταδιακές αφίξεις των φιλοξενούμενων στους τερματικούς σταθμούς επιβίβασης
Γ. Μέτρα στα πλοία, συμπεριλαμβανομένης της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας από όλους τους επιβάτες στους εσωτερικούς δημόσιους χώρους του πλοίου και στους εξωτερικούς χώρους όπου οι φυσικές αποστάσεις δεν είναι δυνατό να τηρηθούν.
Δ. Μέτρα στους προορισμούς, μεταξύ άλλων, υποχρεωτική χρήση μάσκας προσώπου από όλους τους επιβάτες σε όλους τους προορισμούς και κατά τη διάρκεια εκδρομών σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους όπου δεν είναι δυνατή η τήρηση των φυσικών αποστάσεων
Κάθε εταιρεία/πλοίο διαμορφώνει τον δικό του μηχανισμό ανίχνευσης και διαχείρισης κρουσμάτων, μηχανισμό απόκρισης και εφαρμογή ελέγχου και αναθεώρησης του εταιρικού σχεδίου COVID-19.
Τέλος, ιδιαίτερα σημαντικό είναι το σχέδιο δια-λειτουργικότητας που προσυμφωνείται μεταξύ της εταιρείας κρουαζιέρας και τουλάχιστον ενός λιμένα, συνήθως είναι το home port, το οποίο σχέδιο ενεργοποιείται σε περίπτωση κρούσματος πάνω στο πλοίο.

ΝΑΥΣ: Εάν το 2021 δεν αποδειχθεί ότι είναι η χρονιά της κρουαζιέρας παρά τα εμβόλια και τα πιστοποιητικά, αντέχουν οι εταιρείες κρουαζιέρας άλλη μία κακή χρονιά;

Μ.Δ: Παρότι δεν πρέπει να υποτιμούμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες κρουαζιέρας, ο κλάδος μας είναι ανθεκτικός. Tα σημάδια αισιοδοξίας πληθαίνουν. Kοιτάζοντας μπροστά προβλέπουμε ότι 270 πλοία μελών της CLIA θα ταξιδέψουν στις διεθνείς θάλασσες φέτος, ενώ 20 νέα πλοία αναμένεται να κάνουν ντεμπούτο κατά τη διάρκεια του έτους. Το βιβλίο παραγγελιών προβλέπει επενδύσεις ύψους 64 δισ. δολαρίων έως το 2027. Τα νεότευκτα πλοία σηματοδοτούν έμπρακτα την αισιοδοξία του κλάδου.
Γνωρίζουμε, επίσης, ότι υπάρχει αυξημένη ζήτηση για διακοπές κρουαζιέρας. Τα στοιχεία της CLIA από τον φετινό Μάρτιο δείχνουν ότι το 81% των επιβατών κρουαζιέρας προτίθεται να ταξιδέψει εντός των επόμενων δύο ετών. Καθώς οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί καταργούνται σταδιακά, εκτιμούμε ότι τα δύσκολα είναι πια πίσω μας και είμαστε έτοιμοι να καλωσορίσουμε τους επισκέπτες μας και να τους μεταφέρουμε στις ονειρεμένες διακοπές τους.
 
ΝΑΥΣ: Πρόσφατα δηλώσατε ότι «Η σταδιακή, με σταθερό ρυθμό επανεκκίνηση της κρουαζιέρας είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ του κλάδου, των κυβερνήσεων, των λιμανιών και προορισμών, υπό την καθοδήγηση ιατρικών εμπειρογνωμόνων. Η Ελλάδα είναι ένας σημαντικός προορισμός για τη βιομηχανία μας και δεσμευόμαστε για μια υπεύθυνη επανέναρξη των δραστηριοτήτων μας». Μπορείτε να μας αναλύσετε αυτή σας την δήλωση;

Μ.Δ: Η Ελλάδα ήταν μεταξύ των χωρών που ηγήθηκαν της σταδιακής και υγιούς επανέναρξης της κρουαζιέρας το 2020. Ενώ η επιτυχία αυτών των πρώτων δρομολογίων ήταν απόδειξη της αποτελεσματικότητας των πρωτοκόλλων μας, έγινε επίσης δυνατή χάρη σε μια συλλογική προσπάθεια εκ μέρους των εταιρειών κρουαζιέρας, της Ελληνικής κυβέρνησης, των λιμενικών αρχών και προορισμών, των υγειονομικών αρχών και ιατρών, μεταξύ άλλων. Είμαστε ευγνώμονες για αυτήν την εποικοδομητική συνεργασία και αναμένουμε ότι θα συνεχιστεί καθώς προχωρούμε σε μια προοδευτική επανεκκίνηση της κρουαζιέρας στη διάρκεια του 2021. Αλλά και γενικότερα στην Ευρώπη, ο συντονισμός ήταν και είναι το κλειδί για τη σταδιακή επανέναρξη, καθώς οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν εργαστεί εντατικά και προδραστικά για την επανέναρξη των τουριστικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της κρουαζιέρας. Σε αυτό το πνεύμα συνεργασίας θα συνεχίσουμε, με τη βεβαιότητα ότι τα θετικά για όλους αποτελέσματα θα δικαιώσουν την κοινή προσπάθεια.

ΝΑΥΣ: Τι προβλέπεται να συμβεί αν μία εταιρία κρουαζιέρας αποφασίσει μονομερώς να μην τηρήσει τα προσυμφωνημένα με την CLIΑ μέτρα; 

Μ.Δ: Δεν έχει συμβεί κάτι αντίστοιχο έως τώρα και το απευχόμαστε. Η πολιτική της CLIA για την αντιμετώπιση του COVID-19 είναι δεσμευτική για όλα μας τα μέλη, που αποτελούν το 95% του κλάδου. Όλα τα μέλη δείχνουν απόλυτη πίστη και αφοσίωση σε αυτά τα μέτρα γιατί διαφυλάσσουν την υγεία όλων και τη σωστή λειτουργία των εταιρειών και των πλοίων τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Σε περίπτωση απόκλισης ενός εκ των μελών, θα την αξιολογήσουμε μεμονωμένα και θα δράσουμε αντίστοιχα.

ΝΑΥΣ: Εκτός από την πανδημία τα τελευταία χρόνια οι εταιρείες κρουαζιέρας έχουν επενδύσει πολλά εκατ. για την ανανέωση του στόλου αλλά και για την προστασία του περιβάλλοντος. Πώς θα μπορέσει να γίνει απόσβεση σε αυτές τις επενδύσεις μετά από μία σχεδόν μηδενική τουριστική σεζόν για το 2020; 

Μ.Δ: Για τον κλάδο της κρουαζιέρας, οι επενδύσεις τόσο στον εκσυγχρονισμό του στόλου όσο και στις «πράσινες» τεχνολογίες και τα καθαρά καύσιμα είναι σταθερή επιλογή, αναπόσπαστο κομμάτι της επιχειρηματικής μας κουλτούρας. Αποτελούν «διαβατήριο» για πιο ασφαλή ταξίδια στην νέα εποχή. Υπό αυτή την έννοια, και χωρίς να υποτιμώ τις επιπτώσεις της κρίσης από την πανδημία και τον αντίκτυπό της στα οικονομικά μεγέθη του κλάδου, θα σας έλεγα ότι το όραμα είναι πολύ μεγάλο για να το μετρήσουμε με τα μέτρα των πρόσκαιρων προβλημάτων της πανδημίας. Οι επενδύσεις αυτές θα αποδώσουν μεσο-μακροπρόθεσμα και τα οφέλη θα είναι τεράστια για όλους παγκοσμίως.

ΝΑΥΣ: Η πανδημία φαίνεται να αναγκάζει τον κλάδο της κρουαζιέρας να αλλάξει τον τρόπο που λειτουργεί. Ποιο πιστεύετε πως θα είναι αυτό που χαρακτηρίζουμε “new normal” για την κρουαζιέρα;

Μ.Δ: Οι εμβολιασμοί ανά τον κόσμο εξελίσσονται. Και θεωρούμε ότι δε θα αργήσουμε να επανέλθουμε στα επίπεδα και τρόπο λειτουργίας της προ-COVID-19 εποχής. Τοποθετούμε χρονικά την επαναφορά το 2022-2023.
Στο ενδιάμεσο, το «new normal», θα είναι η εφαρμογή αυξημένων υγειονομικών μέτρων και τήρηση αποστάσεων. Το κομμάτι των εκδρομών επίσης θα επηρεαστεί, καθώς προς το παρόν οι εταιρείες λειτουργούν με εκδρομές κλειστού τύπου «bubble concept», κρατώντας τους εκδρομείς σε ένα προστατευόμενο περιβάλλον, για να διαφυλάξουν την υγεία και ασφάλεια των επιβατών και των πληρωμάτων καθώς και των κοινωνιών που επισκέπτονται τα πλοία. Αυτή η πρακτική θα αρχίσει να αλλάζει καθώς αυξάνεται ο εμβολιασμός των επιβατών και των τοπικών πληθυσμών. Επίσης, αυξάνεται ιδιαίτερα το ενδιαφέρον για αειφόρα τουριστική ανάπτυξη και για μια πιο ποιοτική εμπειρία διακοπών που έρχεται σε ισορροπία με την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Υγειονομική ασφάλεια και αειφορία είναι το «new normal» για την κρουαζιέρα – το αύριο που είναι ήδη εδώ.

ΝΑΥΣ: Ποια είναι η θέση της CLIA σχετικά με το κάλεσμα της ναυτιλιακής βιομηχανίας να προωθηθεί η πρόταση της δημιουργίας προγράμματος R&D ύψους 5 δις. Δολαρίων για την πλήρη απαλλαγή από τον άνθρακα;

Μ.Δ: Η CLIA έχει συνυπογράψει αυτή τη συμφωνία της δημιουργίας προγράμματος R&D ύψους 5 δις δολαρίων. Η ναυτιλία ευθύνεται για το 2,2% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως (σύμφωνα με το Διεθνές Επιμελητήριο Ναυτιλίας) και η κρουαζιέρα αντιπροσωπεύει πολύ λιγότερο από το 1% της παγκόσμιας ναυτιλίας. Ωστόσο, τα μέλη της CLIA παγκοσμίως δεσμεύτηκαν να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα του στόλου τους κατά 40% έως το 2030 σε σύγκριση με το 2008.
Σε όλο τον κόσμο, οι εταιρείες κρουαζιέρας μέλη της CLIA έχουν επενδύσει περισσότερα από 23,5 δις. δολάρια σε πλοία με νέες τεχνολογίες και καθαρότερα καύσιμα για τη μείωση των εναέριων ρύπων και την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης – μέσω τεχνολογιών που δεν υπήρχαν ακόμη και πριν από πέντε χρόνια, όπως η ηλεκτροδότηση πλοίων από την ξηρά, το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LNG) και συστήματα φιλτραρίσματος εκπομπών αερίου.
Η αειφόρα ανάπτυξη στην κρουαζιέρα είναι κάτι παραπάνω από την απαλλαγή εκπομπών του άνθρακα. Η έκταση της ανακύκλωσης που πραγματοποιείται στα πλοία είναι συχνά ανώτερη από πολλών πόλεων που επισκέπτονται τα πλοία. Ορισμένα πλοία μπορούν να επαναχρησιμοποιήσουν 100% των αποβλήτων που παράγονται στο πλοίο και να τα μετατρέψουν σε ενέργεια.
Η κρουαζιέρα «οδηγεί τις εξελίξεις» καθώς μπαίνουμε σε μια νέα εποχή αειφόρας ναυτιλίας και τουρισμού. Ο κλάδος μας επενδύει σε προηγμένες περιβαλλοντικές τεχνολογίες και δεσμεύεται να αναζητήσει τρόπους για να εντοπίσει νέες, εναλλακτικές πηγές καυσίμων και τεχνολογίες. Οδηγούμε την καινοτομία μέσω μαζικών επενδύσεων, επιχειρησιακής εμπειρίας και γνώσης, σε συνεργασία με επιστήμονες, κατασκευαστές μηχανών και ναυπηγεία. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι τις επιχειρηματικής μας κουλτούρας.

ΝΑΥΣ: Θα θέλαμε μία δική σας πρόβλεψη για την χρονιά που τρέχει αλλά για το 2021 σχετικά με την ανάκαμψη του κλάδου της κρουαζιέρας.

Μ.Δ: Είμαστε αισιόδοξοι για τη φετινή σεζόν καθώς θα υπάρξει σταδιακή επανεκκίνηση της κρουαζιέρας σε πολλές χώρες του κόσμου, και ειδικά στην Ευρώπη. Υπάρχουν Ευρωπαϊκές χώρες όπου ήδη πραγματοποιούνται κρουαζιέρες, όπως η Ιταλία, και αναμένουμε το άνοιγμα και των άλλων μεγάλων αγορών κατά τη διάρκεια του Μαΐου-Ιουνίου. Εστιάζουμε τις προσπάθειές μας στις χώρες αυτές που υπάρχουν συγκεκριμένες απαγορεύσεις στην κρουαζιέρα (cruise specific ban) όπως η Ισπανία και η Νορβηγία.
Το ενδιαφέρον των εταιρειών για την Ελλάδα είναι αυξημένο. Όλες οι εταιρείες κρουαζιέρας που παραδοσιακά επισκέπτονται τη χώρα σκοπεύουν να το κάνουν και φέτος. Οι εταιρείες έχουν αναπτύξει τα πρωτόκολλά τους και, σε συνδυασμό με την εμπειρία που έχουν αποκτήσει, είναι έτοιμες να λειτουργήσουν. Υπάρχουν ήδη εταιρείες που θα ξεκινήσουν τις δραστηριότητές τους από τις 14 Μαΐου οπότε και αναμένουμε το άνοιγμα του τουρισμού και της κρουαζιέρας στην Ελλάδα. Παράλληλα περίπου οκτώ (8) εταιρείες εξετάζουν το ενδεχόμενο του home port το οποίο έχει πολλαπλά οφέλη για την Ελληνική οικονομία.
Παράλληλα, η Ελληνική κυβέρνηση και τα λιμάνια ετοιμάζονται πυρετωδώς, καθώς βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο προετοιμασίας των πρωτοκόλλων και καθορισμού λειτουργίας.
Η Ελληνική κυβέρνηση διαδραμάτισε έναν ηγετικό ρόλο στην επανεκκίνηση του τουρισμού και της κρουαζιέρας και αυτό λειτούργησε ως πόλος έλξης για τις εταιρείες. Παράλληλα, η τριμερής συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ αύξησε το ενδιαφέρον των εταιρειών για τη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η Τουρκία είναι ανοιχτή στην κρουαζιέρα αλλά η θαλάσσια σύνδεση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για κρουαζιέρα παραμένει κλειστή, οπότε αναμένουμε να δούμε πως αυτό θα εξελιχθεί με βάση τα στοιχεία της πανδημίας.