Μιχάλης Σακέλλης: Η ακτοπλοΐα πρέπει και θα σταθεί όρθια
Ο «Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας» ιδρύθηκε το έτος 1921 και αποτελεί τον φορέα εκπροσώπησης του κλάδου των επιβατηγών πλοίων στην Ελλάδα.
Μέλη του ΣΕΕΝ είναι ελληνικές και ευρύτερα κοινοτικές πλοιοκτήτριες και διαχειρίστριες εταιρείες επιβατηγών – οχηματαγωγών και επιβατηγών εν γένει πλοίων, τα οποία δραστηριοποιούνται στον χώρο της ακτοπλοΐας, των διεθνών γραμμών και της κρουαζιέρας.
Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας το 2021 συμπληρώνει 100 χρόνια λειτουργίας. Ιδρύθηκε ως «Πανελλήνιος Ακτοπλοϊκή Ένωσις» κατά την πρώτη Γενική Συνέλευση των μελών της στις 30 Απριλίου 1921, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα τα προβλήματα της ελληνικής ακτοπλοΐας, σε μια εποχή κατά την οποία η Ελλάδα βρισκόταν επί σχεδόν εννέα ολόκληρα χρόνια σε εμπόλεμη κατάσταση σε διάφορα μέτωπα και η συμβολή της επιβατηγού ναυτιλίας υπήρξε ιστορική.
Έχουμε την τιμή και την χαρά να φιλοξενούμε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη με τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας κ. Μιχάλη Σακέλλη.
ΝΑΥΣ: Φέτος ο Σύνδεσμος επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας συμπληρώνει 100 χρόνια από την ίδρυση του τον Απρίλιο του 2021. Τα γενέθλια αυτά δυστυχώς συμπίπτουν με μία πρωτόγνωρη παγκόσμια κρίση που κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει. Θα θέλαμε να μας κάνετε μία αποτίμηση για την χρονιά που πέρασε αλλά και τι περιμένει ο κλάδος για την τουριστική σεζόν που σε λίγο ξεκινά.
M. Σ. : Ο «Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας» ιδρύθηκε το έτος 1921 και αποτελεί τον φορέα εκπροσώπησης του κλάδου των επιβατηγών πλοίων στην Ελλάδα.
Μέλη του ΣΕΕΝ είναι ελληνικές και ευρύτερα κοινοτικές πλοιοκτήτριες και διαχειρίστριες εταιρείες επιβατηγών – οχηματαγωγών και επιβατηγών εν γένει πλοίων, τα οποία δραστηριοποιούνται στον χώρο της ακτοπλοΐας, των διεθνών γραμμών και της κρουαζιέρας. Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας το 2021 συμπληρώνει 100 χρόνια λειτουργίας. Ιδρύθηκε ως «Πανελλήνιος Ακτοπλοϊκή Ένωσις» κατά την πρώτη Γενική Συνέλευση των μελών της στις 30 Απριλίου 1921, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα τα προβλήματα της ελληνικής ακτοπλοΐας, σε μια εποχή κατά την οποία η Ελλάδα βρισκόταν επί σχεδόν εννέα ολόκληρα χρόνια σε εμπόλεμη κατάσταση σε διάφορα μέτωπα και η συμβολή της επιβατηγού ναυτιλίας υπήρξε ιστορική. Ο ΣΕΕΝ συνομιλεί με την κυβέρνηση, συμμετέχει στα Συμβούλια Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών, στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΝΑΤ, στο Ναυτιλιακό Επιμελητήριο, σε όλες δηλαδή τις δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς εκπροσωπώντας την επιβατηγό ναυτιλία. Έχουμε διαδραματίσει πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στην απελευθέρωση των υπηρεσιών ξεκινώντας από την κρουαζιέρα, όπως για το home porting, ένα θέμα για το οποίο ο σύνδεσμος μας έχει κάνει πολύ μεγάλες προσπάθειες. Επίσης συμμετείχαμε στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού κανονισμού 3577/92 και στη διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου της ακτοπλοΐας με τον νόμο 2932/01. Αυτή τη στιγμή έχουμε 27 πλοία τα οποία έχουν χτιστεί από το 2000 και μετά εκ των οποίων τα 19 ή τα 20 έχουν χτιστεί για τις ακτοπλοϊκές μας συγκοινωνίες. Σημαντική ήταν και η συμμετοχή μας στις αλλαγές που έγιναν στο θεσμικό πλαίσιο το 2012 και το 2013. Ουσιαστικά η σημερινή παρουσία μας στην Αδριατική θάλασσα οφείλεται σε αυτές τις αλλαγές. Τώρα σε ότι αφορά στις συνέπειες της κρίσης, τις είχαμε προβλέψει και δυστυχώς επαληθευτήκαμε. Μπορούμε να πούμε ότι η κίνηση μειώθηκε το 2020 κατά 53% δηλαδή περισσότερο από 10 εκατομμύρια επιβάτες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την μείωση των εσόδων των εταιρειών κατά 300 εκατομμύρια ευρώ περίπου και τη δημιουργία ζημιών που ξεπερνάνε ίσως και τα 130 εκατομμύρια ευρώ. Έναντι αυτών των ζημιών λάβαμε βοήθεια από την κυβέρνηση συνάπτοντας συμβάσεις δημόσιας υπηρεσίας για κάποια δρομολόγια. Αυτή ήταν μία πρόταση που αρχικά είχε κάνει ο ΣΕΕΝ και την αποδέχτηκε το υπουργείο Ναυτιλίας. Δόθηκαν λοιπόν το 2020, 31 εκ. ευρώ μέσω των συμβάσεων COVID. Βεβαίως τα ποσά τα οποία ονομαστικά έχουν δοθεί είναι 55 εκατομμύρια, αλλά αν αφαιρεθεί το ποσοστό των πορθμείων και ο ΦΠΑ, εμείς λάβαμε 31 εκατομμύρια. Συνεπώς έχουμε περίπου 130 εκ. ευρώ ζημιές εκ των οποίων μόνο τα 30-35 εκ ευρώ καλύφθηκαν από το κράτος, ενώ δόθηκαν και 5 εκατομμύρια ως επιδοτήσεις εργοδοτικών εισφορών. Ξεκινάμε λοιπόν ένα 2021 ιδιαίτερα προβληματικό. Ήδη μέχρι 31 Μαρτίου 2021 η πτώση της κίνησης ήταν 65% με 500.000 επιβάτες λιγότερους σε σχέση με το 2020 που ήταν επίσης προβληματική χρόνια σε σχέση με το 2019. Αυτό το ποσοστό θα μειώνεται από δω και εμπρός και ευελπιστούμε μέχρι τέλος Ιουλίου θα φτάσουμε τα πολύ κακά όμως αποτελέσματα που είχαμε το 2020. Ελπίζουμε αυτά να μην είναι χειρότερα από το 2020. Σε ό,τι αφορά στην τουριστική περίοδο σε σχέση με το 2020 έχουμε παρατηρήσει ότι πέρσι είχαμε κρατήσεις οι οποίες ακυρώθηκαν και φέτος δεν έχουμε κρατήσεις και ελπίζουμε ότι θα γίνουν. Άρα λοιπόν είναι μια τουριστική περίοδος που είναι ένα ερωτηματικό. Πιστεύουμε και ελπίζουμε ότι θα είναι καλύτερη από πέρσι. Δεν θα έχει όμως καμία σχέση με το 2019, θα είναι μια καλύτερη χρονιά σε σχέση με πέρσι αλλά θα εξακολουθεί να είναι μια κακή χρονιά. Με τις εταιρείες μας έχουμε ξεκινήσει το 2021 με ζημιές 100 εκ. ευρώ, με αυξημένο τον τραπεζικό δανεισμό, με μειωμένη ρευστότητα και με τιμές καυσίμων οι οποίες προβλέπουμε ότι μέχρι τέλος του χρόνου θα επιβαρύνουν την ακτοπλοΐα κατά 115 εκ. ευρώ. Εδώ θέλει μια μεγάλη προσοχή γιατί η ακτοπλοΐα πρέπει να σταθεί όρθια. Εμείς θα κάνουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε αλλά το να είμαστε στο τέλος της χρονιάς αδύνατοι θα είναι πάρα πολύ κακό ενόψει του 2022 που θα είναι μια χρονιά ανάκαμψης.
ΝΑΥΣ: Το Ναυτικό Επιμελητήριο Ελλάδος με την συνεργασία του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, πρόσφατα εκπόνησε μελέτη για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου. Θα θέλαμε να μας πείτε τι ακριβώς περιλαμβάνει η μελέτη αυτή;
M. Σ. : Αυτή η μελέτη ξεκίνησε εδώ και τρία χρόνια. Έγινε μια μελέτη στην οποία συνεργάστηκε ο ΣΕΕΝ με το Ναυτικό Επιμελητήριο. Έγινε καταρχάς μία μελέτη της δομής του ακτοπλοϊκού στόλου όπου αυτό που προβλέπουμε είναι ότι στην αρχή του 2030 το 40% των πλοίων θα είναι πάνω από 40 ετών, ενώ θα υπάρχουν και 15 πλοία τα οποία θα είναι πάνω από 50 ετών, κάτι το οποίο δεν έχει γίνει ποτέ ξανά στην ακτοπλοΐα. Ξεκινώντας από εκεί διαπιστώσαμε την ανάγκη της ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου και την ανάγκη να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις χρηματοδότησης αυτής της ανανέωσης. Αυτό είναι που επεξεργάζεται η μελέτη αυτή και λαμβάνει υπόψη της τα περιβαλλοντικά θέματα και τις υποχρεώσεις τις οποίες έχουμε μπροστά μας. Ελπίζουμε ότι στο τέλος του χρόνου θα έχει ολοκληρωθεί. Οπότε θα ξέρουμε με ποιες προϋποθέσεις θα μπορούμε να βαδίσουμε για να χτίσουμε καινούργια πλοία τα οποία πιστεύω ότι θα ξεκινήσουν από τα δρομολόγια δημόσιας υπηρεσίας. Έχουμε δρόμο όμως ακόμη.
ΝΑΥΣ: Κατά τη διάρκεια της πανδημίας η κυβέρνηση και το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας ανακοίνωσε μέτρα στήριξης του κλάδου. Τα συγκεκριμένα μέτρα τα οποία θα θέλαμε να μας αναλύσετε έχουν όντως βοηθήσει τον κλάδο και έχουν όντως εφαρμοστεί έτσι όπως ανακοινώθηκαν;
M. Σ. : Βοήθησαν πάρα πολύ τον κλάδο αλλά δεν τα θεωρούμε αρκετά. Τα οριζόντια μέτρα βοήθησαν κυρίως την ρευστότητα μας και τη ναυτική εργασία. Επίσης υπογράφτηκαν κάποιες συμβάσεις COVID για να ενισχυθούν κάποια δρομολόγια από αυτά που εκτελούνται ήδη. Το πρόβλημα μας με αυτές τις συμβάσεις είναι ότι τα μισθώματα δεν ήταν αρκετά καθώς καλύπτουν μόλις το 25% των λειτουργικών δαπανών των πλοίων και όχι των ζημιών του πλοίου. Αυτό μας προβληματίζει ιδιαίτερα. Το έχουμε συζητήσει με το υπουργείο και έχουμε κοινοποιήσει και επιστολή στον πρωθυπουργό γιατί θεωρούμε το θέμα πάρα πολύ κρίσιμο. Επίσης είμαστε πολύ στεναχωρημένοι γιατί με μειωμένα πρωτόκολλα 50% με απαγόρευση των μετακινήσεων υποχρεωθήκαμε να διπλασιάσουμε το ξενοδοχειακό προσωπικό των πλοίων μας το οποίο για μας ήταν ένα πάρα πολύ μεγάλο χαστούκι.
ΝΑΥΣ: Οι λιμενικές υποδομές είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την απρόσκοπτη λειτουργία της επικοινωνίας με τα νησιά μας. Πρόσφατα αποστείλετε μία επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα Λιμένων και Λιμενικής Πολιτικής του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας κ. Ευάγγελο Κυριαζόπουλο. Τι ακριβώς πρέπει να γίνει κατά τη γνώμη σας ώστε να λυθεί μια για πάντα το θέμα της επικοινωνίας όσον αφορά τους λιμένες της χώρας;
M. Σ. : Έχουμε τρομάξει όταν ακούμε να κατασκευάζεται ένα καινούργιο λιμάνι. Πρέπει να υπάρξει μια καλύτερη συμμετοχή, και ήδη υπάρχει γιατί συμμετέχει η Ένωση Πλοιάρχων στην επιτροπή που εξετάζει τα θέματα των λιμανιών κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Αυτό το οποίο πρέπει να γίνει και επιμένω πάρα πολύ είναι να αξιοποιηθούν τα λιμενικά τέλη τα οποία πληρώνουν οι επιβάτες. Αυτά τα χρήματα πρέπει να αξιοποιηθούν. Εδώ και χρόνια έχει ξεκινήσει μια κουβέντα με το Υπουργείο για το πως τα λιμενικά τέλη πρέπει να είναι ανταποδοτικά και μάλιστα εμείς έχουμε πει ότι στο βαθμό που δεν εκτελούνται έργα να μην εισπράττονται από τους επιβάτες έτσι ώστε τουλάχιστον να μειωθούν τα εισιτήρια. Υπάρχει καλή διάθεση από το Υπουργείο και πιστεύω ότι θα βρεθούν λύσεις. Ήδη τα θέματα των λιμανιών μπήκαν στο σχέδιο ανάκαμψης και προβλέπονται κάποια χρήματα κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό. Το πιο σημαντικό όμως είναι το πως θα διαχειριστούμε αυτά τα χρήματα.
ΝΑΥΣ: Σύμφωνα με τον απολογισμό του Συνδέσμου τα ζημιογόνα αποτελέσματα των εταιρειών μελών σας, ξεπερνούν τα 25 εκατομμύρια το μήνα. Για τον λόγο αυτό έχετε προτείνει συγκεκριμένα μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν. Ποια είναι αυτά τα μέτρα και πως μπορούν να εφαρμοστούν;
M. Σ. : Είναι τα οριζόντια μέτρα τα οποία όπως ξέρουμε ισχύουν για όλες τις εταιρείες που βοηθούν για τη ρευστότητα μας και για την ενίσχυση της εργασίας. Αυτά τα οποία θεωρούνται ότι μας ενισχύουν είναι αυτές οι συμβάσεις COVID τις οποίες υπογράφουμε. Αυτές είναι συμβάσεις εκτέλεσης δρομολογίων δημόσιας υπηρεσίας, δηλαδή υπογράφονται οι συμβάσεις για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, το οποίο δυστυχώς σπάνια ξεπερνάει τον ένα μήνα, για συγκεκριμένα δρομολόγια τα οποία ενισχύονται ή αποζημιώνονται από το κράτος. Αυτές οι συμβάσεις για εμάς είναι πάρα πολύ σημαντικές. Συνολικά μέχρι τώρα μπορούν να καλύψουν μόνο το 25% των δαπανών των πλοίων. Αυτό δεν είναι καλό και αναγκαζόμαστε να κινούμαστε με δανεισμό. Δηλαδή αν δε δανειστούμε δεν μπορούμε να κινήσουμε τα πλοία μας. Θα φτάσουμε λοιπόν στο τέλος του χρόνου που θα έχουμε πάρα πολλά σοβαρά προβλήματα να αντιμετωπίσουμε για το πως θα ξεκινήσουμε την επόμενη χρονιά η οποία είναι μια χρονιά που πρέπει να επενδύσουμε για την ανανέωση του στόλου, για περιβαλλοντικούς λόγους κλπ. Παράλληλα θα πρέπει να έχουμε πολύ υψηλό επίπεδο υπηρεσιών για την ανάκαμψη του τουρισμού που θα ξεκινήσει το 2022. Αν εμείς είμαστε αδύνατοι τότε θα είναι πολύ κακό για την οικονομία μας, για τα νησιά μας και πρέπει να δούμε ότι ακτοπλοΐα δεν είναι ένας κλάδος ο οποίος δεν μπορεί να λειτουργεί, είναι δημόσια υπηρεσία.
ΝΑΥΣ: Θα θέλαμε να μας μιλήσετε λίγο για το μεταφορικό ισοδύναμο και τη συμμετοχή του κλάδου στην εφαρμογή του.
M. Σ. : Το μεταφορικό ισοδύναμο το θεωρούμε πάρα πολύ σημαντικό και θεωρούμε επίσης πάρα πολύ σημαντικό το γεγονός ότι όταν αυτό σχεδιάστηκε ήμασταν στην διαδικασία του σχεδιασμού κάθε μέρα. Το μεταφορικό ισοδύναμο είναι ένα σημαντικό μέτρο το οποίο βοηθάει τους νησιώτες μας αυτή τη στιγμή και τις τοπικές κοινωνίες με σημαντικές εκπτώσεις. Είναι ένα μέτρο το οποίο μειώνει το κόστος εισιτηρίου 30%. Είναι μέτρο το οποίο πιστεύω ότι θα χρειαστεί αργότερα να το επεκτείνουμε. Δηλαδή το μεταφορικό ισοδύναμο θα αποτελέσει μία λύση όταν τα επόμενα χρόνια και ειδικά την επόμενη δεκαετία υποχρεωθούμε να καταναλώνουμε εναλλακτικά καύσιμα τα οποία θα είναι πολύ ακριβά και θα επηρεάσουν πάρα πολύ και το ύψος των εισιτηρίων. Εκεί νομίζω αν φτάσουμε σ’ αυτό το σημείο θα πρέπει το μέτρο του μεταφορικού ισοδύναμου να επεκταθεί σε όλους τους επιβάτες και όχι μόνο στους νησιώτες. Θα είναι ένα μέτρο που ουσιαστικά θα χρειαστεί κυρίως από το 2030 να εφαρμοστεί σε όλη την ακτοπλοΐα και σε όλους τους επιβάτες.
ΝΑΥΣ: Σε ποια φάση βρίσκεται αυτή τη στιγμή η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών πλοίων έναντι των ευρωπαϊκών στις γραμμές της Αδριατικής;
M. Σ. : Οι γραμμές της Αδριατικής είναι πολύ μεγάλης σημασίας. Το 2019 μεταφέρθηκαν μέσω Αδριατικής 1,5 εκ επιβάτες, αλλά και πάρα πολλά φορτηγά. Είναι μια γραμμή την οποία πρέπει να κρατήσουμε ψηλά. Πρέπει όμως να διατηρηθεί και η ελληνική παρουσία εκεί. Η ελληνική παρουσία μειώθηκε λόγω του θεσμικού πλαισίου που ήμασταν υποχρεωμένοι να έχουμε πολύ περισσότερο πλήρωμα από τους ανταγωνιστές μας με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να αντέξουμε τον ανταγωνισμό. Αυτό κάποια στιγμή διορθώθηκε αλλά ακόμα έχουμε τα ευρωπαϊκά πλοία τα οποία δραστηριοποιούνται στην Αδριατική να επιδοτούνται από τα κράτη τους κάτι το οποίο δε συμβαίνει με την Ελλάδα. Έχουμε συζητήσει αυτό το θέμα και έχουμε ετοιμάσει μία μελέτη για το τι ισχύει στην Ευρώπη. Έχει γίνει κατανοητό το θέμα και πιστεύουμε ότι μπορούν να υπάρξουν λύσεις. Αν δεν βρούμε τέτοιες λύσεις τότε σαφώς και κινδυνεύει η ελληνική παρουσία στην Αδριατική.
ΝΑΥΣ: Φαίνεται ότι στην άκρη του τούνελ υπάρχει φως όσον αφορά στην πανδημία. Ήδη οι εμβολιασμοί προχωρούν αρκετά γρήγορα σε πολλές χώρες του κόσμου και πολλοί τουρίστες είναι αυτοί που θα επιλέξουν για φέτος την Ελλάδα. Θεωρείτε ότι το πιστοποιητικό εμβολιασμού είναι ένα χαρτί το οποίο θα βοηθήσει τον κλάδο της ακτοπλοΐας και της κρουαζιέρας όσον αφορά την προσέλκυση περισσότερου τουρισμού;
M. Σ. : Πιστεύω ότι είναι σημαντικό. Επίσης θα βοηθήσει και την κρουαζιέρα αλλά και τις γραμμές της Αδριατικής. Για την κρουαζιέρα θα είναι μια κακή χρονιά. Με φυσιολογικές συνθήκες η κρουαζιέρα θα έπρεπε να κάνει κρατήσεις και να προγραμματίζεται για το 2022-2023. Πιστεύουμε όμως ότι γίνονται προσπάθειες και ότι με το υγειονομικό αυτό διαβατήριο θα μπορέσουν να ταξιδέψουν με ασφάλεια επιβάτες και αυτό είναι απαραίτητο για την ανάκαμψη της κρουαζιέρας. Άρα πιστεύω ότι και στις γραμμές της Αδριατικής και στην κρουαζιέρα θα παίξει πολύ σημαντικό ρόλο. Τώρα σε ότι αφορά στην ακτοπλοΐα είμαστε σε συζήτηση αυτή τη στιγμή κάποιων μέτρων. Πέρσι συμπληρώναμε κάποιες υπεύθυνες δηλώσεις, φέτος προσπαθούμε αυτά όλα να τα κάνουμε πιο ηλεκτρονικά και πιο εύκολα και πιο ευχάριστα για τους επιβάτες. Φαίνεται ότι υγειονομικό διαβατήριο δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην ακτοπλοΐα αλλά θα υπάρξουν κάποιες ηλεκτρονικές δηλώσεις όπως γινόταν πέρσι. Δηλώσεις ηλεκτρονικές που έχουν σχέση με την υγεία του επιβάτη και τις επαφές τις οποίες είχε κλπ. Εδώ θέλω να πω ότι στην ακτοπλοΐα πέρσι δεν αντιμετωπίσαμε προβλήματα σε ό,τι αφορά την πανδημία στις μεταφορές. Τα πληρώματα είναι πολύ καλά εκπαιδευμένα, λαμβάνονται μέτρα και νομίζω ότι με τα καινούργια μέτρα που θα πάρουμε θα είναι οι διαδικασίες πιο ευέλικτες και λιγότερο γραφειοκρατικές. Πιστεύω θα διευκολυνθούν οι μετακινήσεις.
ΝΑΥΣ: Πως μπορεί κατά τη γνώμη σας να αναβιώσει ο κλάδος της κρουαζιέρας στα πλαίσια πάντα που εμπλέκεται ο ΣΕΕΝ;
M. Σ. : Θα αναβιώσει. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Τόσο για την κρουαζιέρα αλλά και για τον τουρισμό γενικότερα το 2022 θα είναι μία νέα αρχή. Βέβαια, το 2022 δεν θα φτάσουμε τα επίπεδα του 2019, αλλά πιστεύω ότι το 2023 και το 2024 θα φτάσουμε τις καλές χρονιές του 2019. Αυτό που για μας είναι πιο σημαντικό είναι να αρχίσει να λειτουργεί ο τουρισμός. Να αρχίσει η ανάπτυξη και να πηγαίνουμε μπροστά με σταθερά βήματα. Αυτό πιστεύω ότι θα γίνει από το 2022 και μετά. Είμαι αισιόδοξος πάρα πολύ γιατί το τουριστικό προϊόν της Ελλάδος είναι μοναδικό και πιστεύω σε πάρα πολύ καλές τουριστικές χρονιές. Αυτό που λέω για το 2023 και το 2024 πιστεύω ότι μπορεί να γίνει και πολύ πιο σύντομα γιατί γενικά ο κόσμος είναι πολύ κουρασμένος ψυχολογικά και έχει ανάγκη για καλές διακοπές και είναι κάτι που αυτό το προσφέρει η Ελλάδα. Νομίζω ότι θα φτάσουμε πολύ γρήγορα στα επίπεδα του 2019 αρκεί να είμαστε και να αισθανόμαστε ασφαλείς γιατί είναι και το ψυχολογικό θέμα στη μέση.
ΝΑΥΣ: Οι νέοι κανονισμοί για την ναυτιλία σαφώς επηρεάζουν την ακτοπλοΐα και την κρουαζιέρα. Ειδικότερα μιλάω για τα καύσιμα και τις εκπομπές ρύπων καθώς οι αποφάσεις είναι γρήγορες. Πώς βλέπετε να εξελίσσεται το μέλλον του κλάδου σε ό,τι επηρεάζεται από τους διεθνείς κανονισμούς;
M. Σ. : Είμαστε υποχρεωμένοι να μειώσουμε τους ρύπους και το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα ειδικά το 2030. Θα πρέπει τότε να έχουμε μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 40%. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν κάποιες επενδύσεις στα πλοία. Υπάρχουν κάποια πλοία μεγάλης ηλικίας που δεν είναι δυνατόν να γίνονται αυτά επενδύσεις. Η τεχνολογία δεν έχει προχωρήσει αρκετά για να μπορούμε να καταναλώνουμε άλλου είδους καύσιμα. Το θέμα της ηλεκτροδότησης είναι κάτι το οποίο αυτή τη στιγμή μόνο για μικρά σκάφη όπως για τα πορθμεία τις παντόφλες όπως λέμε πιστεύω ότι θα εξελιχθεί. Από έρευνες που έχουμε κάνει ακόμα και για μία γραμμή όπως Πειραιάς – Αίγινα δεν είμαστε έτοιμοι αυτή τη στιγμή για ηλεκτροδότηση. Όπως επίσης δεν είμαστε έτοιμοι για εναλλακτικές μορφές καυσίμων. Αυτές θα μπορούν να υπάρξουν με τις κατάλληλες προσαρμογές στις μηχανές αλλά μιλάμε για πάρα πολύ ακριβά καύσιμα τα οποία μπορεί να διπλασιάσουν και να τριπλασιάσουμε την τιμή του εισιτηρίου. Και γι’ αυτό είπα προηγουμένως ότι το μεταφορικό ισοδύναμο θα βοηθήσει μελλοντικά για να κρατήσει εισιτήρια χαμηλά και αυτό το πιστεύω ότι θα γίνει την επόμενη δεκαετία και θα είναι μονόδρομος. Γιατί το θέμα της προστασίας της περιβάλλον του περιβάλλοντος δεν υπάρχει περίπτωση να τα αποφύγουμε, είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να γίνει
ΝΑΥΣ: Παλιότερα δηλώσατε ότι η λύση στο πρόβλημα της ακτοπλοΐας είναι η ναυπήγηση νέων πλοίων, μία διαδικασία η οποία έπρεπε ήδη να έχει ξεκινήσει.
M. Σ. : Το 2017 και το 2018 λέγαμε ότι πρέπει να ετοιμαστούμε για να υποδεχτούμε τη δεκαετία μετά το 2030 και να έχουμε πλοία έτοιμα. Από τότε έχουν περάσει ήδη 3-4 χρόνια και δε βλέπουμε να χτίζεται τίποτα. Ήρθε και η κρίση αυτή η οποία μας έφερε πολύ πίσω. Άρα φαίνεται ότι αυτή η προοπτική θα μετατεθεί. Το θέμα της ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου σίγουρα θα καθυστερήσει. Έχουμε και εδώ ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα ότι δεν υπάρχουν πλοία στην διεθνή αγορά που να μπορούμε να αγοράσουμε και να είναι μικρής ηλικίας κατάλληλα για τις ακτοπλοϊκές γραμμές και να πληρούν και τις περιβαλλοντικές προϋποθέσεις. Άρα οδηγούμαστε υποχρεωτικά μόνο στις κατασκευές.
ΝΑΥΣ: Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τις αλλαγές των πληρωμάτων. Ίσως στην Ελλάδα τα πράγματα να μην είναι τόσο δύσκολα όσο στο εξωτερικό, παρ’ όλ’ αυτά πόσο έχει επηρεάσει η πανδημία τα πληρώματα της ακτοπλοΐας και της κρουαζιέρας;
M. Σ. : Αυτό το πρόβλημα δεν το έχουμε αντιμετωπίσει στην ακτοπλοΐα και στην κρουαζιέρα. Ωστόσο για την ποντοπόρο ναυτιλία αυτό ήταν ένα πάρα πολύ σημαντικό θέμα.
ΝΑΥΣ: Πρόσφατα μελέτη του ΙΟΒΕ ανέδειξε την στρατηγική σημασία της επιβατηγού ναυτιλίας για την οικονομία της χώρας. Θα θέλατε να μας αναλύσετε τι περιλαμβάνεται σε αυτή τη μελέτη;
M. Σ. : Καταρχάς ήθελα να πω ότι εμείς έχουμε παράπονα από τους ευρωπαίους εταίρους μας σχετικά με τις διάφορες αποφάσεις που λαμβάνουν χωρίς να υπολογίζουν τη νησιωτικότητα που είναι μια γεωγραφική ιδιαιτερότητα της Ελλάδος. Το αποτέλεσμα είναι ότι ενώ οι μεταφορές και τα έργα που βοηθούν τις μεταφορές, όπως οι αυτοκινητόδρομοι επιδοτούνται με ευρωπαϊκά χρήματα, δεν υπάρχει αντίστοιχη πρόβλεψη για την ενίσχυση των θαλάσσιων μεταφορών. Έχουμε ξεκινήσει εδώ και χρόνια και κάνουμε προσπάθειες με μελέτες που τονίζουν την μεγάλη σημασία της επιβατηγού ναυτιλίας και των μεταφορών στην πατρίδα μας. Η πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ με στοιχεία του 2020 αναφέρει ότι η συμμετοχή της επιβατηγού ναυτιλίας στο Α.Ε.Π. της χώρας είναι 13,6 δις δηλαδή 7,4%, και συμμετέχει στην εργασία με το 8,5% περίπου και εδώ είναι σημαντικό να πούμε ότι σχεδόν το 50% των θέσεων εργασίας αφορά στα νησιά μας. Επίσης η πρόσφατη μελέτη είχε και μία λεπτομερή αναφορά στο ρόλο της ακτοπλοΐας στην περιφερειακή ανάπτυξη. Το θέμα της ακτοπλοΐας είναι πάρα πολύ σημαντικό για τον τουρισμό Δεν υπάρχει Ελλάδα χωρίς ακτοπλοΐα, χωρίς ακτοπλοϊκές υπηρεσίες. Αποδείχτηκε αυτό και στην κρίση την υγειονομική, όπου το ακτοπλοϊκό πλοίο έμεινε εκεί και εξυπηρετούσε αποκλειστικά τα ελληνικά νησιά. Το ακτοπλοϊκό πλοίο είναι ο σταθερός παράγοντας της κάλυψης των συγκοινωνιακών αναγκών των νησιών. Οι ακτοπλοϊκές υπηρεσίες άλλωστε διατηρούν και τη συνοχή της χώρας μας.
ΝΑΥΣ: Με την μεγάλη εμπειρία που διαθέτετε θα θέλαμε να μας πείτε ποιο θα είναι το μέλλον της ακτοπλοΐας την επόμενη δεκαετία;
M. Σ. :Πιστεύω ότι θα βρεθούν λύσεις στα προβλήματα της ακτοπλοΐας. Πιστεύω ακράδαντα και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι οι επόμενες χρονιές στις οποίες θα είμαστε και υγειονομικά πιο ασφαλείς και κυρίως από το 2022 και μετά, θα είναι χρονιές πολύ γρήγορης τουριστικής ανάπτυξης. Με την τουριστική ανάπτυξη συμβαδίζει και η ανάπτυξη των δικό μας υπηρεσιών. Είμαι πολύ προβληματισμένος με αυτά που συνέβησαν πέρσι και με αυτά που συμβαίνουν τώρα, αλλά είμαι κι αισιόδοξος ότι το τουριστικό προϊόν της Ελλάδος είναι μοναδικό και μετά την κρίση γίνεται ακόμη περισσότερο ισχυρό. Θα έχουμε μια πολύ μεγάλη ανάπτυξη από το 2022 και μετά.
Επίσης θα ήθελα να επισημάνω την αξία του εσωτερικού τουρισμού. Ο εσωτερικός τουρισμός ήταν αυτός που μας κράτησε όρθιους πέρσι. Ο εσωτερικός τουρισμός κατά περίεργο τρόπο είναι κάτι το οποίο δεν το μετράμε. Ο εσωτερικός τουρισμός είναι αυτός ο οποίος προσφέρει πάρα πολλά στην εστίαση και στα καταλύματα, αλλά και στις θαλάσσιες μεταφορές. Επομένως νομίζω ότι θα πρέπει να τον προσέξουμε ιδιαίτερα.
