H Ελληνική Ναυτιλία συνεχίζει να είναι μία παγκόσμια υπερδύναμη

Τα νούμερα αποτυπώνουν του λόγου το αληθές – Με αφορμή την ετήσια έκθεση 2020 – 2021 της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών

Διανύουμε την δεύτερη χρονιά της πανδημίας και ακόμα πλέουμε σε αχαρτογράφητα νερά. Η ναυτιλία εξακολουθεί να παραδίδει μαθήματα στην παγκόσμια οικονομία καθώς με συνέπεια διασφαλίζει την αδιάλειπτη κίνηση στο παγκόσμιο εμπόριο.
Η Ελλάδα για ακόμα μία φορά σύμφωνα με την ετήσια μελέτη της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών, παραμένει η μεγαλύτερη ναυτιλιακή δύναμη παγκοσμίως.

Οι Έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν πλέον το 19,42% της παγκόσμιας χωρητικότητας. Ο ελληνόκτητος στόλος αυξήθηκε περισσότερο από 4% φτάνοντας στα 364 εκατομμύρια τόνους dwt. Έτσι λοιπόν σήμερα οι Έλληνες πλοιοκτήτες κατέχουν το 58% της χωρητικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατέχουν επίσης το 30,25% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενοπλοίων, 14,64% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χημικών, το 15,58% του παγκόσμιου στόλου lng, το 20,04% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου και τέλος το 9,53% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

Οι Έλληνες πλοιοκτήτες συνεχίζουν να επενδύουν σε νέα πλοία καθώς οι παραγγελίες ναυπήγησης ξεπέρασαν τα 104 πλοία. Ο ελληνικός στόλος είναι ένας από τους πιο ασφαλείς παγκοσμίως. Το ελληνικό νηολόγιο αριθμοί 685 πλοία με χωρητικότητα περίπου 38 εκατομμύρια gt. Ο στόλος υπό ελληνική σημαία κατατάσσεται στην όγδοη θέση διεθνώς και στην δεύτερη θέση στην Eυρωπαϊκή Ένωση.

Η ναυτιλία εξακολουθεί να αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της παγκόσμιας οικονομίας καθώς μεταφέρει φορτία μεταξύ τρίτων χωρών σε ποσοστό άνω του 98% της μεταφορικής της ικανότητας καθιστώντας την έτσι το μεγαλύτερο διασυνοριακό μεταφορέα παγκοσμίως. Άλλωστε η Ευρώπη βασίζεται στην διεθνή ναυτιλία για το 70% του εξωτερικού εμπορίου της που περιλαμβάνει απαραίτητες για την Ένωση εισαγωγές πρώτων υλών και άλλων αναγκαίων αγαθών, τα οποία μεταφέρονται κυρίως από πλοία bulk / tramp ναυτιλίας.

Η ναυτιλιακή χρηματοδότηση στην Ευρώπη έχει καταστεί πιο δύσκολη, ενώ κερδίζουν μερίδιο της αγοράς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ασίας. Τα θεσμικά όργανα της ευρωπαϊκής ένωσης θα πρέπει να εξετάσουν την υιοθέτηση σταθερό και βιώσιμων κανονισμών χρηματοδότησης προκειμένου να ενισχύσουν την παρουσία των ναυτιλιακών εταιρειών στην Ευρώπη.

Ο IMO εξακολουθεί να είναι ο παγκόσμιος ρυθμιστής του κανονιστικού πλαισίου της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Προσφάτως, ο ΙΜΟ υιοθέτησε στην Επιτροπή Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος του ΙΜΟ (MEPC 76) μία συμβιβαστική και ισορροπημένη δέσμη τεχνικών και λειτουργικών βραχυπρόθεσμων μέτρων, που περιλαμβάνει τον Δείκτη Ενεργειακής Απόδοσης για τα υπάρχοντα πλοία (Energy Effi ciency Existing Ship Index- EEXI), τον Δείκτη Έντασης Άνθρακα (Carbon Intensity Indicator – CII) και την ενίσχυση του Σχεδίου Διαχείρισης της Ενεργειακής Απόδοσης του πλοίου (Ship Energy Effi ciency Management Plan – SEEMP). Η Επιτροπή συμφώνησε επίσης σε ένα πρόγραμμα εργασιών για την ανάπτυξη μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων με βάση το οποίο η έναρξη των σχετικών συζητήσεων προγραμματίζεται για τον Οκτώβριο 2021.

Παρά το γεγονός ότι ο ΙΜΟ βρίσκεται εντός χρονοδιαγράμματος για την επίτευξη των στόχων της εν λόγω Αρχικής Στρατηγικής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της σχετιζόμενης με αυτή δέσμηςμέτρων “Fit for 55”, ανακοίνωσετην πρότασή της για ένταξη της διεθνούς ναυτιλίας στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ΕΕ (EU Emissions Trading System – EU ETS). Η προτεινόμενη ένταξη της διεθνούς ναυτιλίας στο EU ETS προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς το σύστημα αυτό είναι ακατάλληλο και μη συμβατό με τα εγγενή χαρακτηριστικά της, δεδομένου ότι η ναυτιλία αποτελείται ως επί το πλείστον από ΜΜΕ, οι οποίες θα δυσκολευτούν να χρηματοδοτήσουν την αγορά δικαιωμάτων ρύπων, κυρίως λόγω της απρόβλεπτης και ενδημικής μεταβλητότητας του ναυτιλιακού τομέα, και να αντεπεξέλθουν στο διοικητικό φόρτο και τα σχετικά κόστη της αγοράς δικαιωμάτων ρύπων. Η ίδρυση ενός ειδικού ταμείου για τη ναυτιλία θα ήταν ένα πιο ρεαλιστικό μέτρο για την εύρυθμη λειτουργία των χιλιάδων ΜΜΕ που απαρτίζουν τον κλάδο.

Στις 14.7.2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την πρότασή της για τον Κανονισμό FuelEU Maritime, με στόχο την επιτάχυνση της απεξάρτησης της ναυτιλίας από τον άνθρακα, μέσω της θέσπισης ενός υποχρεωτικού προτύπου ναυτιλιακών καυσίμων, το οποίο θα βασίζεται στην ένταση άνθρακα των εν λόγω καυσίμων που χρησιμοποιούνται από τα πλοία. O προτεινόμενος ευρωπαϊκός Κανονισμός FuelEU Maritime θα είναι ιδιαίτερα επαχθής για τη ναυτιλία της ΕΕ, καθώς και αναποτελεσματικός για την απεξάρτησή της από τον άνθρακα.

Όσον αφορά στα εναλλακτικά καύσιμα συμπεράσματα μελέτης της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών καταδεικνύουν ότι απαιτούνται τεράστιες επενδύσεις για την παραγωγή και την παγκόσμια διαθεσιμότητα ναυτιλιακών καυσίμων χαμηλών η μηδενικών εκπομπών άνθρακα. Επίσης οι μακροοικονομικές επιπτώσεις του κόστος αυτών των καυσίμων και οι απαιτήσεις για υποδομές ανεφοδιασμού παγκοσμίως δεν έχουν μέχρι στιγμής εξεταστεί. Σχετικά τώρα με το παγκόσμιο όριο περιεκτικότητας 0,50% σε θείο των ναυτιλιακών καυσίμων, η ανησυχία των πλοιοκτητών και των διαχειριστών πλοίων αναφορικά με τις πιθανές ζημιές στο πλοίο και στο μηχανολογικό εξοπλισμό από “εκτός προδιαγραφών” καύσιμα VLSFOs παραμένει αμείωτη.

Είναι ξεκάθαρο ότι και η χρονιά που ακολουθεί θα είναι μία δύσκολη χρονιά καθώς η πανδημία είναι ακόμα εδώ, το ζήτημα των πληρωμάτων δεν έχει αντιμετωπιστεί ενδελεχώς, υπάρχουν επίσης και οι κανονισμοί από τον IMO για το περιβάλλον, τα θέματα της ανταγωνιστικότητας και πολλά άλλα. Είμαστε όμως σίγουροι κι αισιόδοξοι ότι η ναυτιλία για ακόμα μία φορά θα καταφέρει να δείξει με την φωνή της λογικής τον σωστό δρόμο για ένα βιώσιμο πλανήτη αλλά και μία σταθερά δυνατή παγκόσμια ναυτιλία.

ΝΙΚΟΣ Κ. ΔΟΥΚΑΣ